همانطور که مي دانيد، دامنه کاربري تجهيزات صوتي، امروزه آنقدر زياد شده است که مي توان در هر گوشه کناري آن را مشاهده کرد. از سيستم صوتي داخل خودرو ،سينماي خانگي و کنسرت هاي بزرگ و کوچک گرفته تا سيستم هاي پيجينگ بيمارستاني. برخي افراد نيز به دليل علاقه مند بودن به صدابرداري، اقدام به خريد انواع سيستم صوتي براي صدابرداري مي کنند. از اين رو لازم است که پيش از انتخاب يک سيستم پخش کننده صدا، آشنايي مختصري با انواع سيستم صوتي و کارکرد آنها داشته باشيم تا سيستمي متناسب با کاربري خود را تهيه کنيم.
همچنين لازم است بدانيد که براي انتخاب يک سيستم خوب بايد به فروشگاه هاي ضبط و باند فروشي برويد( مراکزي که به طور عمده به عرضه اين تجهيزات مي پردازند ) و اين را بدانيد که يک سيستم باز حرفه اي هرگز به صورت پک شده تجهيزات صوتي را تهيه نمي کند، به اين معني که هر يک از اجزاي سيستم صوتي بايد از يک برند مطرح و با کيفيت تهيه شود. به همين منظور فروشنده که در نصب و تعمير سيستم خودرو تخصص دارد اجزا را جداگانه به شما معرفي مي کند.
انواع سيستم صوتي
در ادامه به معرفي انواع سيستم صوتي و بيان نقش آنها در دريافت صداي با کيفيت مي پردازيم.
1. اسپيکر يا باند
از جمله مهمترين بخش هاي يک سيستم صوتي مي توان به باندها اشاره کرد که نقش مهمي در پخش صداي باکيفيت از آمپلي فايرها دارند. جالب است بدانيد که استفاده از باند از جنبه زيبايي نيز برخوردار است و همين مورد کافي است تا شاهد عرضه انواع باندهاي حرفه‌اي و با كيفيت و البته فوق گران قيمت در طرح و شكل هاي زيبايي به بازار باشيم. از جمله برند هاي معروفي که در اين زمينه فعال مي باشند مي توان به برندهاي JBL،KENWOOD ، Denon، Focal، Monitor Audio، Edifier پرداخت که در اين بين باندهاي JBL، PIONEER و KENWOOD از پرقدرت هاي بازارند.
نكته ديگر كه بايد در نظر گرفت اين است كه هر باندي در پخش يك نوع صدا از توانايي ويژه اي برخوردار مي باشد. به عنوان مثال باندهاي PIONEER صداي بم را به خوبي پخش مي کنند و BASE بالايي دارند و در عوض صداهاي ريز را به خوبي ساپورت نمي کنند، در نتيجه براي حل اين مشکل بايد در کنار اين باندها، از تيوتر بهره گرفت. ولي باندهايي نظير KENWOOD و… به تويتر نيازي ندارند.
نکته اي که بايد در مورد باندها مورد توجه قرار گيرد قدرت باندها است. اين نكته را هم در نظر داشته باشيد كه مانند بازار ديگر كالاها، در حال حاضر باندهاي چيني با برندهاي شبيه به اصل در بازار موجودند که قدرت وات واقعي ندارند و بايد هنگام خريد باند دقت زيادي کرد. همچنين بايد بدانيد که براي خريد باند بهتر است به سراغ نمونه هاي وايرلس نرويد، چرا که کيفيت و قدرت صداي کمتري دارند.
به طور کلي باندها در دو مدل عرضه مي شوند:
باندهاي بيضي( خربزه اي شکل ): باندهاي بيضي (9*6 و 10*7) که خود به دو دسته تقسيم مي شوند:
- باندهايي که آمپلي فاير را ساپورت نمي کنند: معمولا بين 150 تا 400 وات قدرت دارند. باند 6965 و S6975 پايونير جزء اين باندها محسوب مي شوند. همچنين در صداهاي بالا دچار نويز مي شوند و قابليت استفاده از حداکثر قدرت آنها وجود ندارد. تهيه اين مدل باند هزينه کمي داشته بدون آمپلي فاير با توجه به طراحي مناسب آنها صداي راضي کننده اي به کاربر مي دهند.
- باندهايي قدرتمندي که توانايي ساپورت آمپلي فاير را دارند: به اين معني که اين باند ها توانايي اتصال به آمپلي فاير را دارند و کيفيت آنها بالاتر از باندهاي معمولي است. همچنين در ولوم بالا دچار مشکل و صداي نويز نمي شوند. اکثر اين باندها طول عمر بيشتري نسبت به مدل خربزه اي معمولي دارند. دليل وصل کردن به آمپلي فاير اين است که توانايي خروجي اسپيکر را افزايش دهيد و کيفيت و صداي بهتري را داشته باشيد
باندهاي بيضي در حال حاضر عمده حجم لوازم صوتي ماشين را به خود اختصاص داده و اکثرا از سه جز تيوتر، ميدرنج و ووفر ساخته شده اند که فرکانس صدايي بازي دارند. باندهاي بيضي نسبت به باندهاي گرد حجم صداي قوي تري نيز دارند و قابليت نصب در طاقچه عقب انواع ماشين ها با برشکاري را دارا مي باشند.
باند هاي گرد:
بلندگوهاي فابريک خودرو به شکل گرد مي‌باشد.
اين نوع باند به چهار 10- 13 – 16- 25 سانتي متري تقسيم مي شود:
- باند 10 بخاطر ابعاد کوچکي که دارد براي داشبورد ماشين استفاده مي شود.
- باند 13 براي درب هاي عقب خودرو به کار مي رود.
- باند 16 براي درب هاي جلويي خودرو (داخل درب) استفاده مي گردد.
- باندهاي 25 سانتيمتري نيز بار برش در عقب انواع ماشين ها نصب مي شوند.
همچنين اسپيکر هاي يک سيستم را مي توان به دو دسته ديگر هم تقسيم کرد:
- اسپيکرهاي پسيو: باند ماشين پسيو به دليل نداشتن آمپلي فاير داخلي، نيازمند وصل شدن به آمپلي فاير هستند. مدل هاي بالاي اين نوع اسپيکر، رنج بالاي فرکانس را پشتيباني مي کنند. همچنين براي مراسم ها، همايش ها و سالن هاي سينما نيز مناسب هستند.
- اسپيکرهاي اکتيو: اين باندها داراي آمپلي فاير داخلي و سيستم تنظيم صدا هستند. اين سيستم شامل تنظيم ميزان صدا، شدت صدا، زير و يا بم بودن صدا است. اين اسپيکر‌ها نيازي به تنظيم فرکانسي نداشته و خريد آنها در هزينه همراه با صرفه جويي مناسبي است.
2.ساب ووفرها (Subwoofer)
از ساب ووفر ها به منظور پخش صداي Bass و بم موزيک بهره مي گيرند، البته استفاده از ساب ووفر اامي نيست ولي به دليل صداي بسيار بم و زيبايي که توليد مي کند امروزه بسيار مورد توجه کساني قرار گرفته است که مي خواهند سيستم خودروي حرفه اي داشته باشند و بهترين صدا را از اين طريق پخش نمايند.
با توجه به ابعاد بزرگ اين ادوات و آسيب هاي احتمالي که ممکن است به خاطر لرزش هاي شديد خود به ساير اجزاي داخل بلندگو وارد کنند، اغلب در جعبه هايي مستقل طراحي و استفاده مي شوند که به اصطلاح به آنها ” ساب باکس” گفته مي شود. افزون بر اين، اضافه کردن ساب ووفر به سيستم صوتي از سبکي و قابليت حمل و نقل آن مي کاهد مگر اينکه يک ساب ووفر اکتيو انتخاب کنيد؛ در غير اين صورت به يک آمپلي فاير با قابليت تامين توان مورد نياز ساب هاي خود نياز خواهيد داشت. احتمال نياز به ساب ووفر براي گروه هاي موسيقي که به صداهاي درام و باس قوي وابسته اند، بالاتر است.
ساب ووفرها، از جمله اصلي ترين دلايل تمايز يک سيستم معمولي از سيستم حرفه اي و قوي است و وجودشان بسيار لازم و ضروري است. يک ساب ووفر براي راه اندازي به آمپلي فاير نياز دارد. اضافه کردن ساب ووفر به سيستم يک آمپلي فاير، سبب ميشود تا 4 کانال به سيستم تان اضافه شود که خالي از لطف نيست.
3. آمپلي فايرها؛ از جمله مهمترين بخش هاي يک سيستم صوتي
آمپلي فاير يک کلمه لاتين به معناي تقويت کننده مي باشد که سيگنال هاي آنالوگ صوتي را تقويت مي کند تا اين سيگنال هاي صوتي با کيفيت و صدايي بالاتر در بلندگوها قابل پخش باشد. آمپلي فايرهاي موجود در بازار، بسيار متنوع بوده و برند هاي معروفي در اين حوزه فعاليت دارند. هر کدام از اين آمپلي فايرها براي کاربرد خاصي استفاده مي شود. همانطور که در بخش قبل بيان کرديم، وجود يک آمپلي فاير نيز براي گرفتن صدا از ساب ووفر ضروري است و کارکرد اين دو بهم وابسته است.
آمپ ها به طور کلي در اشکال مختلف مونو، دو کانال، 4 کانال و يا 6 کانال طراحي مي شوند:
- آمپ دو کانال: براي ساپورت يک جفت باند آمپلي خور
- آمپ 4 کانال: براي ساپورت يک جفت باند و يک ساب ووفر ( مي توان از 2 آمپ 2 کانال نيز استفاده کرد)
- آمپ 6 کانال: براي ساپورت 2 جفت باند آمپلي خور و يک عدد ساب ووفر / و يا / 1 جفت باند آمپلي خور و دو عدد ساب ووفر
سيستم صوتي که مجهز به آمپلي فاير است، به نوع خاصي از سيم کشي، که RC ناميده مي شود، نياز دارد. در حال حاضر دو نوع آمپلي فاير در بازار به فروش مي رسد؛ آمپلي فاير استريو و آمپلي فاير سينماي خانگي.
آمپلي فاير استريو تنها قادر به پشتيباني دو کانال مي باشد؛ به اين معني که مي توان دو بلندگو به آنها وصل کرد اما آمپلي فاير سينماي خانگي قابليت پخش صداي 6 کاناله و حتي در نمونه هاي حرفه اي تر توانايي پخش صداي 16 کاناله را دارد. برندهاي pioneer و Cerwin-Vega از برندهاي معروف در بازار آمپلي فايرهاي استريو هستند که انتخابي عالي براي ايجاد يك سيستم صوتي حرفه‌اي خانگي مي باشند.
همچنين برندهاي pioneer، Creative، kenwooD، PANASONIC، SAMSUNG نيز در دسته برندهاي معروف عرضه کننده آمپلي فاير سينماي خانگي مي باشند که در بين آنها، برند PIONEER ، از جمله پرفروش ترين و محبوبترين برند هاي موجود در بازار است.
البته بايد توجه داشته باشيد که سينماي خانگي يک سيستم صوتي حرفه‌اي نيست. خيلي از افرادي که در مورد سيستم هاي صوتي اطلاعات زيادي ندارند تصورشان اين است که انواع سينماي خانگي که با برندهاي معتبر به بازار عرضه مي کنند قابليت هاي حرفه اي را دارند. اين يک تصور اشتباه است و اصلا نمي توان سينماي خانگي را در رديف سيستم هاي صوتي حرفه اي دانست. سينماي خانگي حتي اگر از برندهاي بسيار معتبر هم باشد هرگز از لحاظ کيفيت، قدرت و وضوح صدا با سيستم هاي صوتي که داراي آمپلي فايرهاي پرقدرت، بلندگو ها، ساب ووفر و تيوتر خاص هستند، قابل مقايسه نمي باشد.
4. کامپوننت
به طور معمول باندهاي گرد قابليت اتصال به آمپلي فاير براي تقويت صدا را ندارند، به همين منظور از باند هاي گرد کامپوننت بهره مي گيرند. تفاوت اين باندها با مدل خربزه‌اي يا بيضي در اين است که، کامپوننت‌ها توانايي بيشتري در تفکيک صدا دارند. اين نوع باندها زماني استفاده مي شوند که تفکيک صدا اهميت داشته باشد و ميزان باس يا بم بودن صدا در آن کمتر شنيده شود. به همين دليل است که در کنار کامپوننت از ساب ووفر استفاده ميشود.
علت بکارگيري کامپوننت به طور خلاصه عبارت است از:
- افزايش شفافيت و کيفيت صدا
- گرد بودن براي استفاده آسان در قسمت‌هاي فابريک و عدم تغيير در ظاهر خودرو است.
5. توييتر
اگر دوست داريد بدانيد کاربرد توييتر در توليد صدا چيست؟ در پاسخ بايد به شما بگوييم که با خريد توييتر خودرو و نصب آن بر روي خودرو مي توانيد صدا هاي ريز موسيقي را بشنويد که در واقع کيفيت سيستم صوتي را به صورت وصف ناپذيري بالا مي برد. در واقع تيوتر درست برعکس ساب ووفر عمل مي کند و وظيفه آن، پخش صدا هاي ريز به صورت مجزا است.
اين وسيله براي توليد و اجراي صداهاي صوتي با فرکانس بالا طراحي و ساخته شده است. به طور معمول در رنج فرکانس 2000 تا 20000 هرتز (که معمولا بالاترين حد شنوايي انسان است) کار مي کند. توييترهاي تخصصي مي توانند فرکانس هاي بالاتر از 100 کيلو هرتز را نيز پردازش و پخش کنند
بلندگو تيوتر دار و يا تيوتر به تنهايي براي پخش و تقويت صداي با فرکانس بالا يا صداهاي ريز( در رنج فرکانس 2000 تا 20000 که معمولا بالاترين حد شنوايي انسان است، البته مدل هاي تخصصي تر توييتر ها قابليت پردازش و پخش فرکانس هاي بالاتر از 100 کيلو هرتز را هم دارند.) مي باشد. اين قطعه نمي تواند به تنهايي صدايي را توليد کند و به همين دليل است که بيشتر به شکل بلندگو تيوتر دار عرضه مي شود. در صورتي که مي خواهيد تيوتر را به صورت تکي خريداري و استفاده نماييد بهترين محل براي جايگذاري آن بالاي داشبورد و يا در صندلي جلوي خودرو مي باشد و در صورتي که بلندگوي تيوتر دار خريداري کرده ايد، بهتر است پشت شيشه عقب خودرو آن را بگذاريد.
البته استفاده از بلندگوي تيوتر دار بيشتر از تيوتر هاي عرضه شده به تنهايي مناسب هستند و به همين دليل است که بسياري از کساني که مي خواهند سيستم خودروي خود را تقويت کنند، اقدام به نصب بلندگوي تيوتر دار مي نمايند. اين قطعه مي تواند تمامي جزئيات را به تنهايي به شما ارائه دهد و در کل مي توان گفت که يکي از مهمترين قطعات مورد نياز در يک سيستم پخش خودرو به شمار مي رود.
6. ميدرنج(Mid-range )
اين باند ها نيز همانطور که از نامشان پيداست، پخش فرکانس هاي مياني را بر عهده دارند. شما مي توانيد با بکارگيري اين دسته از باند ها، در حالت هاي معمولي و يا براي ايجاد صدايي متوسط در مجموعه از صدا ها، استفاده کنيد. در نظر داشته باشيد که باند هاي ميدرنج توانايي شناسايي صدا هاي مختلف از يکديگر را نداشته و تنها قادر به پخش صدا هاي عادي يا همان متوسط مي باشد. بنابراين اگر از ميدرنج در کنار ساب ووفر و تيوتر استفاده کنيد مي‌توانيد به بهترين صداي ممکن در اتومبيل خود برسيد. همچنين لازم است بدانيد که براي راه اندازي ميدرنج ها به آمپلي فاير هاي قوي تري نسبت به باند هاي بيضي ، گرد و يا کامپوننت خواهيد داشت.
7. اکولايزر
از جمله ديگر تجهيزات کاربردي در سيستم صوتي شما، اکولايزر است که نقش مهمي در بهينه سازي کيفيت صدا دارد. شما مي توانيد با توجه به نوع تنظيماتي که روي سيستم خود اعمال کرده ايد، از يک اکولايزر خارجي يا نمونه هايي که درون گيرنده ساخته شده است، بهره بگيريد. هاي مختلف اکولايزر اين امکان را برايتان فراهم مي کند تا روي موزيک هايي که دوست داريد اضافه کنيد و با آن به تجربه شنيداري ناب و خارق العاده اي دست يابيد.
